Thập Thiện Nghiệp Là Gì?

Nghiệp lành là những nghiệp làm ngược lại với nghiệp dữ. Có tất cả mười nghiệp lành được chia ra như sau:

•  Về Thân có ba loại: Không sát sanh, không trộm cắp, không dâm dật.
•  Về Khẩu có bốn loại: Không nói dối, không nói lời hung ác, không nói thêu dệt, không nói lưỡi hai chiều

Ý nghĩa và giá trị mười nghiệp lành đem lại

Không sát sinh

Câu nói “Trên đời này không có gì vui mừng hơn việc được sống, cũng chẳng có ân huệ nào hơn ân huệ không hại mạng” là một lời khẳng định mạnh mẽ về giá trị của sự sống. Sống là một điều quý giá, là món quà vô giá mà mỗi chúng ta được ban tặng. Niềm vui được sống là niềm vui lớn nhất, là nền tảng cho mọi hạnh phúc khác trong cuộc đời.

Hình ảnh “con chim sắp bị cắt cổ nhổ lông khi được thả ra có thể nhảy nhót, bay lượn giữa khoảng trời rộng lớn” và “con cá sắp bị đánh vảy nếu được thả ra thì có thể vùng vẫy, bơi lội tự do giữa khoảng nước mênh mông” là những minh họa sinh động cho niềm vui được sống của các loài động vật. Khi được thoát khỏi sự đe dọa, chúng có thể tận hưởng sự tự do và hạnh phúc một cách trọn vẹn nhất.

Phật dạy không sát sinh hay ăn thịt chúng sinh sẽ tránh việc phạm hai tội lớn sau đây:

• Tội giết hại các bực vị lai Phật vì Phật nói: “Tất cả chúng sinh đều là chư Phật vị lai”.
• Giết lộn, ăn lầm bà con, người thân nhiều đời, nhiều kiếp.

Kinh Bồ Tát giới chứa đựng lời dạy sâu sắc: “Tất cả lục đạo chúng sinh đều là họ hàng ta, cha mẹ ta đã chết đi rồi sanh lại trong nhiều đời nhiều kiếp”. Câu nói này mở ra cho chúng ta một góc nhìn đầy từ bi và nhân văn về mối quan hệ giữa con người với tất cả chúng sinh trong vũ trụ.

Mỗi chúng sinh, dù ở cõi trời, cõi người, hay cõi súc sinh, ngạ quỷ, đều từng là cha mẹ, anh em, hay thậm chí là chính bản thân ta trong những kiếp luân hồi trước. Do đó, việc sát sinh, dù là con người hay động vật, đều đồng nghĩa với việc sát hại người thân, gieo nghiệp ác và tạo ra những oan nghiệt cho bản thân.

Ngược lại, khi lựa chọn không sát sinh, con người sẽ mở rộng thêm lòng từ bi, nhân chánh, gieo trồng những hạt giống thiện lành cho bản thân. Lòng từ bi giúp ta yêu thương, trân trọng mọi sinh mệnh, từ đó bớt sân hận, bạo lực, và hướng đến cuộc sống an lạc, hạnh phúc.

•  Tất cả chúng sinh đều kính mến.
• Lòng từ bi mở rộng đối với tất cả chúng sinh .
• Trừ sạch thói quen giận hờn.
•  Thân thể thường được khỏe mạnh.
• Tuổi thọ được lâu dài.
•  Thường được Thiên thần hộ trợ.
•  Ngủ ngon giấc và không chiêm bao giữ.
•  Trừ hết các mối oán thù.
• Khỏi bị đọa vào ba đường ác.
•  Sau khi chết, được sanh lên cõi Trời.

 Không trộm cướp

Không trộm cướp là hành động thể hiện sự tôn trọng tài sản của người khác, đồng thời cũng là đạo lý làm người cơ bản trong xã hội. Việc chiếm đoạt những vật không thuộc sở hữu của bản thân và không được người khác đồng ý là hành vi trái pháp luật và đạo đức, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cả người thực hiện và người bị hại.

Ai cũng có quyền tư hữu hợp pháp đối với tài sản của mình. Mạng sống quý giá là điều không thể phủ nhận, nhưng để duy trì cuộc sống, con người cần có những nhu cầu vật chất thiết yếu như nhà cửa, áo quần, thức ăn,… Việc bị trộm cắp hết của cải, tài sản sẽ khiến họ rơi vào cảnh khó khăn, thiếu thốn, thậm chí là tuyệt vọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống hiện tại và tương lai

Của cải có được do phi nghĩa thường không bền vững và tiêu hao rất nhanh chóng. Người trộm cướp thường không trân trọng những gì mình có được một cách bất chính, dẫn đến việc sử dụng hoang phí, lãng phí. Hơn nữa, họ còn phải chịu sự khinh bỉ, phỉ nhổ từ người đời, khiến cho tâm lý bất an, lo lắng, sống trong mặc cảm và tội lỗi.

Ngược lại, người không trộm cướp sẽ luôn có được sự thanh thản trong tâm hồn. Họ không phải lo lắng, phiền muộn vì những hành vi sai trái của bản thân, không mang gánh nặng oan trái, thù hận.

Người không trộm cắp mà còn làm hạnh bố thí thì theo kinh Thập Thiện Nghiệp sẽ được những pháp lành sau đây:

• Tiền của có dư không bị nạn giặc giả cướp mất, chánh quyền tịch thâu, không bị nạn lụt trôi, lửa cháy và con cái phá tán.
•  Được nhiều người tin cậy.
•  Không bị lừa dối, gạt gẫm.
•  Xa gần đều khen ngợi lòng ngay thẳng của mình.
•  Lòng được an ổn, không lo sợ vì sự tổn hại gì cả.
•  Khi chết rồi được sanh lên cõi Trời.

Không tà dục

Kinh Lăng Nghiêm đã vạch trần bản chất nguy hiểm của lòng dâm dục: “Lòng dâm không trừ, thì không thể ra khỏi trần lao”. Dâm dật chính là cội nguồn dẫn đến luân hồi sanh tử, là ma chướng to lớn cản trở con đường tu hành giải thoát.

Đối với người  tu tại gia thì Phật chỉ ngăn tà dâm. Theo đó, vợ chồng cưới hỏi chính thức chỉ cần không tà dâm, lăng chạ, ngoại tình…thì mới được ăn ở nhưng cũng phải có tiết độ.

Kinh Thập Thiện Nghiệp đạo có nói: Không tà dục và giữ được tịnh hạnh thì sẽ đạt được 4 điều lợi sau:

• Sáu căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) đều được vẹn toàn.
• Đoạn trừ hết những sự phiền não, quấy nhiễu.
• Không ai dám xâm phạm vợ chồng con cái.
• Được tiếng tốt, người đời khen ngợi.

Không nói dối

Trong cuộc sống, sự chân thành và trung thực là nền tảng của một tâm hồn bình an và một mối quan hệ đáng tin cậy. Khi chúng ta giữ cho suy nghĩ và lời nói thống nhất với nhau, dựa trên sự chân thành và sự thật, chúng ta không chỉ xây dựng được lòng tin từ người khác mà còn duy trì được lòng tự trọng và lòng tin của bản thân mình.

Nói dối chỉ tạo ra một tường lửa ngăn cách giữa chúng ta và những người xung quanh, làm cho mối quan hệ trở nên mờ ám và không ổn định. Sợ hãi và lòng tham có thể thúc đẩy chúng ta đến hành vi nói dối, nhưng thực tế, đó chỉ là một lối thoát tạm thời và không giải quyết được vấn đề gốc rễ. Che giấu tội lỗi không chỉ làm cho chúng ta mất đi cơ hội học hỏi và sửa chữa mà còn tạo ra một cảm giác căng thẳng và lo lắng không cần thiết.

Người tu học Đạo nên trân trọng sự chân thành và trung thực, không nên tự tạo ra sự kiêu ngạo hay ảo tưởng về bản thân để thu hút sự kính phục và sùng bái từ người khác. Việc này không chỉ phá vỡ lòng tin của người khác mà còn làm tổn thương bản thân và làm mất đi cơ hội tiến bộ trên con đường tu hành.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người nói lời ngay thật mà không nói dối sẽ đạt được những lợi ích sau:

• Miệng thường thơm sạch.
• Thế gian và nhâm, thiên đều kính yêu.
• Lời nói không lầm lộn và vui vẻ.
• Trí tuệ thù thắng, không ai hơn.
• Được hưởng lạc thú như ý nguyện và ba nghiệp đều sạch.

Không nói thêu dệt

“Không nói thêu dệt” là lời răn dạy mang giá trị đạo đức sâu sắc, nhắc nhở con người về tầm quan trọng của sự trung thực trong giao tiếp. Nó thể hiện quan điểm bài trừ những lời nói dối trá, hoa ngôn xảo ngữ nhằm che giấu mục đích xấu xa, lừa gạt người khác.

Theo như kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, những người không nói lời thêu dệt sẽ đạt được những lợi ích như:

• Được người trí thức yêu mến.
• Hay đáp được những câu hỏi khó khăn.
• Được làm người có uy đức, cao quý trong cõi nhân thiên

Không nói lưỡi hai chiều

Không nói lưỡi hai chiều nghĩa là không đến bên này nói xấu bên kia, rồi lại đến bên kia nói xấu bên này, gây ra mâu thuẫn và ác cảm dẫn đến thù oán lẫn nhau. Người không nói lưỡi hai chiều là người không có ác tâm, không nói những lời trái ngược để gây hiểu lầm giữa mọi người, biến kẻ thân thành thù và làm cho thù thêm xa cách.

Sống chân thành và trung thực trong lời nói sẽ giúp chúng ta duy trì được mối quan hệ tốt đẹp, đồng thời tạo ra một cộng đồng hòa thuận và gắn kết. Đó chính là cách để xây dựng niềm tin và sự kính trọng từ những người xung quanh, làm nền tảng cho một cuộc sống an bình và bền vững.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không nói lưỡi hai chiều sẽ được những lợi ích sau:

• Bà con, dòng họ được luôn luôn sum họp.
• Tình bằng hữu của thiện tri thức được vững bền bất hoại.
• Đức tin bất hoại.
• Pháp hạnh bất hoại.

Không nói lời hung ác

Không nói lời hung ác nghĩa là không dùng những lời lẽ ác độc, hung dữ, thô tục hay mắng nhiếc để gây đau khổ cho người khác. Người không nói lời hung ác, không bươi móc hay châm chọc người khác, là người luôn giữ gìn lời nói của mình sao cho thanh nhã, đạo đức và từ bi. Những lời nói ấy không chỉ tránh gây tổn thương mà còn mang lại niềm vui và sự kính trọng từ những người xung quanh.

Sống với lời nói chân thành và thiện lành, chúng ta không chỉ giúp tạo ra môi trường hòa thuận mà còn gieo mầm yêu thương và tôn trọng trong lòng mọi người, góp phần xây dựng một cộng đồng hạnh phúc và đoàn kết.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không nói lời hung ác mà chỉ nói lời ôn hòa sẽ đạt được những công đức như sau:

• Nói lời nào cũng khôn khéo đúng lý và lợi ích.
• Nói điều gì, ai cũng nghe theo và tin cậy.
• Nói ra lời nào cũng không ai chỉ trích mà còn được mến yêu.

Không tham muốn

Ngũ dục như ma quỷ, luôn rình rập, lôi kéo con người vào vũng lầy khổ đau. Sắc đẹp, tiền tài, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ – tưởng chừng như những lạc thú trần gian, nhưng lại là cội nguồn dẫn đến muôn vàn phiền não.

Tham sắc đẹp, đắm chìm trong ảo vọng, hao tiền tốn sức, đánh mất bản thân. Tham tiền tài, chà đạp đạo đức, luồn cúi, toan tính, đánh mất nhân tính. Tham danh vọng, tranh giành, ghen tị, đố kỵ, đánh mất sự thanh thản. Tham ăn uống, sa đà, béo phì, bệnh tật, đánh mất sức khỏe. Tham ngủ nghỉ, lười biếng, u mê, trì trệ, đánh mất thời gian.

Ngũ dục trói buộc con người trong vòng sanh tử luân hồi, chìm đắm trong bể khổ mênh mông. Chỉ khi ta biết buông bỏ, Thiểu Dục – Tri Túc, ta mới tìm thấy sự an lạc đích thực.

• Ba nghiệp (thân, khẩu, ý) được tự tại, vì nhân các căn đều đầy đủ.
• Của cải không mất mát, hay bị cướp giật.
• Phúc đức tự tại.
• Những sự tốt đẹp sẽ đến với mình, mặc dù mình không mong ước.

Không giận hờn

Giận hờn như ngọn lửa dữ, thiêu đốt tâm hồn, hủy hoại hạnh phúc. Nó khiến ta mất bình tĩnh, đưa ra những lời nói, hành động sai trái, gây tổn thương cho bản thân và những người xung quanh.

Kinh Phật đã dạy: “Một niệm giận hờn nổi lên, thì trăm, nghìn cửa nghiệp chướng đều mở. Lửa tức giận một phen phát ra, liền đốt tất cả rừng công đức”. Giận hờn che mờ lý trí, khiến ta đánh mất công đức tu hành, gieo nghiệp xấu cho kiếp sau.

Theo như kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người nào không giận hờn sẽ nhận được tám món tâm pháp như sau:

• Không tâm khổ não.
• Không tâm giận hờn.
• Không tâm tranh giành.
• Tâm nhu hòa ngay thẳng.
• Tâm từ bi như Phật.
• Thường làm lợi ích yên ổn cho các chúng sanh.
• Thân tướng trang nghiêm, chúng sinh đều tôn kính.
• Có đức nhẫn nhục, được mau sanh lên cõi Phạm Thiên.

Không si mê

Si mê che mờ lý trí, khiến con người tin vào những điều sai trái, đánh mất bản thân trong u mê. Người si mê dễ bị lừa gạt, sa vào những con đường sai lầm, dẫn đến hậu quả đau lòng.

Kinh Phật dạy: “Si mê là gốc rễ của mọi khổ đau”. Khi si mê, con người sẽ tạo ra nghiệp ác, luân hồi trong сансара, chịu đựng muôn vàn khổ sở.

Ngược lại, người không si mê có trí tuệ sáng tỏ, phán đoán đúng đắn, nhận định rõ ràng. Họ tin vào nhân quả Luân hồi, sống đời đạo đức, tu tập Bát nhã để tiến đến giác ngộ.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp đạo, người không si mê sẽ thành tựu được 10 pháp công đức sau:

• Được ý vui chơn thiện và bạn chơn thiện.
• Tin sâu nhân quả, thà bỏ thân mạng chớ không làm ác.
• Chỉ quy y Phật, chứ không quy y thiên thần và ngoại đạo.
• Tâm sanh ngay thẳng, chánh kiến.
• Sanh lên cõi trời, khỏi bị đọa vào ba đường ác.
• Phúc huệ không lường, thường tăng lên mãi.
• Dứt hẳn đường tà, chăm tu đạo chánh.
• Không lòng chấp ngã, bỏ hết ác nghiệp.
• Yên ở vào nơi chánh kiến.
• Khỏi bị nạn dữ.

Lời Kết

Trên đây thế giới tu hành đã cung cấp đến bạn đọc những  thông tin về Thập Thiện Nghiệp là gì. Tu Thập Thiện Nghiệp sẽ giúp thân tâm ta được cải thiện đẹp đẽ hơn, tránh khỏi ọa lạc chốn tam đồ, hưởng được phước báo cõi Nhân, Thiên và Niết Bàn.